CEREMONIA PIERWSZEJ KOMUNII ŚWIĘTEJ
Prosimy zapoznać się również z artykułem Pierwsza Komunia Święta w dziale Sakramenty Święte.
Pierwsza Komunia Święta to ważna uroczystość w życiu każdego katolika. Jej duchowy wymiar jest wieloznaczny i czytelny dla świadomych członków wspólnoty.
Można w uproszczeniu tak opisać źródło sakramentu Komunii Świętej: Otóż podczas ostatniej Paschy, czyli Ostatniej Wieczerzy, Pan Jezus złożył dziękczynienie Bogu Ojcu – to, co działo się podczas Ostatniej Wieczerzy stało się symbolem uczty sakralnej upamiętniającej Nowe Przymierze, wspólnotę, która najmocniej łączy Boga z Jego ludem. Komunia, czyli od łacińskiego „communio” oznacza „wspólnotę”. Komunia bywa również określana jako Eucharystia – z greckiego „eucharystia”, czyli „dziękczynienie”.
Aby przystąpić do Pierwszej Komunii trzeba wcześniej przyjąć sakrament chrztu – obecnie chrzci się małe dzieci, które nie uczestniczą w wydarzeniu z pełną świadomością i nie odbywa się to za ich wolą tudzież przyzwoleniem. Wiek dziecka, w którym przyjmowano sakrament Pierwszej Komunii Świętej, zmieniał się na przestrzeni wieków – od 1910 roku papież Pius X ustalił, że siedem lat życia to wiek, w którym mały człowiek jest w stanie uczestniczyć w Komunii świadomie, zgodnie z własną wolą.
Obecnie Pierwsza Komunia Święta przyjmowana jest przez uczniów drugiej klasy szkoły podstawowej – czasami są uwzględniane indywidualne prośby rodziców/opiekunka o wczesną Komunię Świętą i wówczas to rodzice/opiekunowie powinni zadbać o odpowiednie uświadomienie dziecka, dlaczego i do jakiego sakramentu przystępuje.
Pierwszą Komunię Świętą poprzedza zawsze pierwsza spowiedź święta, do której dzieci przygotowują się bardzo solidnie – często towarzyszą temu ogromne emocje. Spowiedź zawsze odbywa się dzień lub dwa przed przyjęciem sakramentu.
Teoretycznie przyjęcie sakramentu odbywa się podczas Mszy Świętej, która ma bardzo uroczysty charakter. Radość z faktu przyjęcia Pierwszej Komunii wyraża się również w przyozdobieniu kościoła i ławek, w których zasiądą dzieci. Zwyczajowo uroczystość odbywa się w niedzielę, czasami bywa to inny dzień tygodnia, na przykład 3 maja. Cała ceremonia w każdej parafii ma bardzo odświętny przebieg. W uroczystości powinni uczestniczyć wszyscy najbliżsi dziecka, w tym rodzice chrzestni.
Przebieg uroczystej Mszy pierwszo komunijnej jest zawsze taki sam. Poniżej przykładowy przebieg uroczystości.
1. Dzieci zbierają się przed głównym wejściem do Kościoła.
2. Do dzieci i zebranych wychodzi procesja z krzyżem i chorągwiami, za którymi idą Kapłan (K) i ministranci.
3. Dzieci (Dz) witają Kapłana:
Dz. Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus
4. Kapłan wita zebranych i wyraża radość z powodu przyjęcia przez dzieci sakramentu i zwraca się do dzieci:
K. Kochane dzieci poproście rodziców o błogosławieństwo.
5. Dzieci zwracają się z prośbą o udzielenie Pierwszej Komunii Świętej:
Dz. Błogosław nam Mamo,
Błogosław nam Tato dłońmi swoimi,
Gdy dziś Chrystusa do serca mam przyjąć wspólnie z innymi.
Na świętą chwilę, w radości czy w udręce,
Niech błogosławią nam Rodziców ręce.
6. Rodzice (Ro) wkładają ręce na głowy dzieci i powtarzają za kapłanem słowa błogosławieństwa:
K. i Ro. Błogosławieństwo rodziców niech ci towarzyszy do ołtarza Pańskiego i na całej drodze życia. W imię Ojca i Syna i Duch Świętego.
7. Kapłan błogosławi i kropi głowy dzieci wodą święconą – rodzice robią znak krzyża na czole swojego dziecka. Kapłan odmawia modlitwę nad dziećmi:
K. Panie Jezu Chryste, Ty powiedziałeś: „Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie”, wejrzyj łaskawie na te dzieci, które po raz pierwszy przyjmą Chleb Życia. Uczyń ich serca godnym mieszkaniem dla siebie i obdarz je żywą wiarą, nadzieją i gorącą miłością. Zgromadź, Panie dzieci i rodziców przy Twoim świętym stole. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków.
Wszyscy (W) odpowiadają:
W. Amen
8. Procesja wraca do kościoła, a za nią dzieci wraz z innymi uczestnikami Mszy. Podczas wejścia do Kościoła śpiewamy: „Oto jest dzień” i „Do Ciebie Boże”.
W KOŚCIELE
9. Kapłan udaje się do ołtarza, rozpoczęcie Mszy Świętej – pozdrowienie przez Kapłana
K. Pan z wami. …..
K. Przystąpiliśmy do ołtarza Bożego, aby wspólnie uczestniczyć w Ofierze Chrystusa, teraz otwórzmy nasze serca na przyjęcie Słowa Bożego.
Kapłan zwraca się do Rodziców:
K. Drodzy Rodzice i Chrzestni! Przyprowadziliście dziś do tej świątyni wasze dzieci. Cała nasza wspólnota w uroczystym nastroju modlitewnym napełnia ten Boży Dom. Wystrój świątyni świadczy o doniosłości tej chwili. Pytam Was zatem Rodzice i Chrzestni: Czego żądacie od Kościoła Świętego?
Prośba Rodziców: (dwoje wyznaczonych wcześniej rodziców):
Ro. Czcigodny Księże Proboszczu. Przed laty jak przystało na chrześcijańskich rodziców, przynieśliśmy nasze dzieci do Kościoła, prosząc dla nich o Chrzest i łaskę wiary. Zobowiązaliśmy się wtedy chronić ten dar, dlatego uczyliśmy nasze dzieci znaku krzyża, jak potrafiliśmy, mówiliśmy im o Bogu. Potem posłaliśmy je na katechezę, aby lepiej poznały Chrystusa, żyły Jego prawdą, uczyły się służyć Bogu i człowiekowi.
Drogi Księże Proboszczu, dobrze rozumiejąc naszą troskę zawsze nas wspierasz. Dlatego dzisiaj stojąc wraz z dziećmi u stóp ołtarza, wobec zgromadzonej tu wspólnoty, prosimy o udzielenie naszym dzieciom Pierwszej Komunii Świętej. Prosimy również o modlitwę w czasie tej Najświętszej Ofiary, aby nasze dzieci wytrwały w wierze i miłości do Boga i wierności Kościołowi świętemu.
K. Bogu niech będą dzięki! Niech więc przystąpią wasze dzieci, które pragną przyjąć Chrystusa w Pierwszej Komunii Świętej.
K. Pragnieniem moim jest, aby zarówno dzisiejsze przyjęcie Pierwszej Komunii Świętej, jak i każde następne spotkanie tych dzieci z Chrystusem Eucharystycznym było dla nich wielkim wydarzeniem. Niech od dziś żyje w Was , kochane dzieci, Pan Jezus, który jest Bogiem, Królem i Miłością, Waszym Najwspanialszym Przyjacielem! Kochajcie Pana Jezusa coraz bardziej, coraz więcej, coraz goręcej! Abyśmy mogli godnie uczestniczyć we Mszy świętej, przeprośmy Pana Boga za nasze grzechy:
10. Dzieci oraz wszyscy zebrani odmawiają jeden z aktów pokuty (akt przeproszenia)
11. Hymn „Chwała na wysokości Bogu”
KOLEKTA DNIA
12. Następnie odbywają się czytania, według normalnego obrządku Mszy Świętej – z tym, że homilia jest bardzo uroczysta i wówczas następuje akt odnowienia obietnic chrztu.
LITURGIA SŁOWA
Czytanie I
Psalm responsoryjny
Czytanie II
Alleluja
Ewangelia
Homilia (kazanie)
Po homilii (kazaniu) następuje odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych
K. Drogie dzieci. Zaraz po Waszym urodzeniu Rodzice i Chrzestni prosili dla Was o chrzest święty i zobowiązali się, że wychowają Was w wierze i nauczą żyć jak przystoi Dzieciom Bożym. Teraz nadeszła chwila w Waszym życiu, abyście same wyznały wiarę i wyrzekły się zła.
Jedno (dwoje) z dzieci przedstawia prośbę o odnowienie przyrzeczeń Chrztu świętego:
Dz. Kiedyś nasi rodzice i rodzice chrzestni podczas naszego chrztu przyrzekali Bogu za nas, że będziemy Go kochać i wiernie mu służyć. Dzisiaj sami chcemy odnowić przyrzeczenia złożone na chrzcie świętym. Na świadków naszych przyrzeczeń bierzemy obecnych Kapłanów, Rodziców i wszystkich tutaj zgromadzonych. O pomoc w dochowaniu obietnicy prosimy Matkę Bożą, naszego Anioła Stróża i Świętych Patronów. Boże nasz, daj nam łaskę, abyśmy tak potrafili żyć jak uczy Pan Jezus w Ewangelii. Dopomóż nam żyć zawsze w zjednoczeniu z Tobą i kiedyś chwalić Ciebie na wieki w niebie. Amen.
Zapalenie świec – Ministranci odpalają małe świece od Paschału i pomagają dzieciom zapalić świece.
Po zapaleniu świec Kapłan mówi:
K. Drogie dzieci. Zanim po raz pierwszy spotkacie się ze Zbawicielem w Eucharystii, aby jeszcze ściślej się z nim zjednoczyć, wspomnijcie na wiarę, którą otrzymaliście na chrzcie świętym, a którą wasi rodzice i chrzestni wyznali razem z Kościołem.
Pytam każdego z Was:
Czy wyrzekasz się grzechu, aby żyć w wolności dzieci Bożych?
Dz. Wyrzekam się
K. Czy wyrzekasz się wszystkiego, co prowadzi do zła, aby Cię grzech nie opanował?
Dz. Wyrzekam się
K. Czy wyrzekasz się szatana, który jest głównym sprawcą grzechu?
Dz. Wyrzekam się
K. Czy wierzysz w Boga Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi?
Dz. Wierzę
K. Czy wierzysz w Jezusa Chrystusa, Syna Jego Jedynego, Pana naszego narodzonego z Maryi Dziewicy, umęczonego i pogrzebanego, który powstał z martwych i zasiada po prawicy Ojca?
Dz. Wierzę
K. Czy wierzysz w Ducha Świętego, święty Kościół Powszechny, obcowanie świętych, odpuszczenie grzechów, zmartwychwstanie ciała i życie wieczne?
Dz. Wierzę
K. Taka jest nasza wiara. Taka jest wiara Kościoła, której wyznawanie jest naszą chlubą w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.
Dz. Amen.
Pokropienie dzieci i wszystkich zebranych.
W tym czasie dzieci śpiewają: “Com przyrzekł Bogu…”
Modlitwa wiernych (siedmioro dzieci)
K. Najmilsi, zanieśmy nasze prośby do Boga Ojca, który zaprasza nas do wspólnego Stołu Swego Syna, abyśmy umocnili naszą wiarę i osiągnęli życie wieczne.
Dz1. Panie Jezu, który jesteś Drogą, Prawdą i Życiem, polecamy Ci Ojca Świętego. Niech Jego ofiarna służba Kościołowi i głoszona nauka będą drogowskazami dla ludzi dobrej woli.
Ciebie prosimy –
W. Wysłuchaj nas Panie.
Dz2. Duchu Święty, Dawco mnogich darów, obdarz swoimi darami księży z naszej parafii, by wytrwale pomagali nam na drodze do zbawienia. Niech ludzie otaczają ich modlitwą, życzliwością i zrozumieniem w pasterskim trudzie.
Ciebie prosimy –
W. Wysłuchaj nas Panie.
Dz3. Przez wstawiennictwo Matki Bożej, wzoru macierzyństwa, prosimy, by matki i ojcowie stali na straży prawdziwych wartości, pielęgnując je i przekazując swoim dzieciom.
Ciebie prosimy –
W. Wysłuchaj nas Panie.
Dz4. Módlmy się za dzieci, aby ich dzisiejsze spotkanie z Jezusem Chrystusem w Eucharystii, stało się dla nich początkiem niezwykłej i prawdziwej przyjaźni z Synem Bożym.
Ciebie prosimy –
W. Wysłuchaj nas Panie.
Dz5. Módlmy się za naszych wychowawców i katechetów, aby dobry Bóg wynagrodził ich trud i wysiłek włożony w przygotowanie do dzisiejszego spotkania z Jezusem Eucharystycznym.
Ciebie prosimy –
W. Wysłuchaj nas Panie.
Dz6. Panie, obdarz naszych rodziców chrzestnych, dziadków i wszystkich naszych drogich gości żywą wiara, ufną nadzieją i gorącą miłością.
Ciebie prosimy –
W. Wysłuchaj nas Panie.
Dz7. Módlmy się za nas wszystkich zgromadzonych na tej uroczystości, abyśmy w Jezusie Chrystusie tworzyli jedną wielką rodzinę.
Ciebie prosimy –
W. Wysłuchaj nas Panie.
K. Ojcze Święty, Wszechmogący, wieczny Boże, wysłuchaj nasze modlitwy, udziel wszystkim, których posilasz przy Stole Twego Syna, stałości w wierze oraz wzrostu w miłości i łasce. Przez Chrystusa Pana naszego.
W. Amen.
9. Kolejny punkt Mszy to procesja z darami – bardzo symboliczne, jak chleb, oliwa, kwiaty, często własne zobowiązania spisania na kartce. Wśród darów są także przedmioty na rzecz Kościoła – obrusy, naczynia mszalne, czasami rzeczy bardziej osobiste dla Kapłana i innych osób duchownych z parafii.
Przykładowa procesja z darami:
Procesja z darami (siedmioro dzieci)
Dzieci niosą dary, jedno dziecko czyta komentarz.
Dz. Pierwsi chrześcijanie, którzy schodzili się na łamanie chleba, czyli Eucharystię, przynosili dary ofiarne, by dzielić się nimi z całą wspólnotą. W uroczystym dniu Pierwszej Komunii Świętej przynosimy do ołtarza Pańskiego szczególne dary:
– oto kwiaty, znak naszej wdzięczności za dar Eucharystii. Spraw Panie byśmy zawsze podobali się Tobie.
– oto świeca, światło Chrystusa, symbol naszej wiary. Panie umocnij naszą wiarę i oświecaj drogę naszego życia.
– oto dar naszych Rodziców dla Kościoła parafialnego i troski o chwałę Bożą.
– oto chleb, symbol podstawowych spraw człowieka. Spraw Panie, aby nikt nie cierpiał z głodu.
– oto winogrona, które są znakiem Bożej dobroci. Zechciej je przyjąć, panie Jezu i pomnożyć dobre owoce w naszych duszach.
– oto wino i woda, symbol życia Bożego w nas. Panie, Ty jesteś źródłem wody żywej, spraw, aby życie Boże wzrastało w nas.
– oto hostia, znak Eucharystii i symbol bezgranicznej miłości Jezusa do każdego człowieka. Pomnażaj Panie naszą wzajemną miłość.
Razem z tymi darami przyjmij również nasz uśmiech, naszą miłość i nasze smutki. Wierzymy, że dzięki Twojej łasce staną się „zasługą” dla naszego zbawienia.
Wszyscy odśpiewują pieśń „Niosę w darze”.
13. Po tym następuje najważniejsze: dzieci przyjmują Sakrament Eucharystii. Jest to dla nich ważne przeżycie. W czasie tejże Mszy również bliscy mogą przyjąć komunię, a wręcz powinni to uczynić w tak ważnym dniu.
LITURGIA EUCHARYSTII
KOMUNIA ŚWIĘTA
Po słowach Kapłana:
K. Oto Baranek Boży…
Jedno z dzieci odmówi następującą modlitwę:
Dz. Panie Jezu za chwilę przyjdziesz do Mojego serca. Wierze mocno, ze w małej hostii, którą mi kapłan poda Ty jesteś żywy i prawdziwy, Pan mój i najdroższy Przyjaciel. Jestem niegodny abyś wszedł do mojego serca, ale Ty wiesz Jezu jak bardzo cię kocham. Przyjdź, zamieszkaj we mnie i bądź ze mną zawsze.
Pieśni w czasie Komunii świętej: „Pan Jezus już się zbliża” oraz „O Chryste Zbawco mój”.
14. Następnie odbywa się krótkie dziękczynienie – może być to modlitwa lub wspólne śpiewanie.
Przykładowe dziękczynienie po komunii św.: (2 dzieci)
Podziękowanie Panu Jezusowi
Dz1. Najpiękniejszy to dzień w życiu, dzień niezapomniany
Dzień Pierwszej Komunii Świętej od Boga nam dany.
Wszyscy Aniołowie z Nieba dzisiaj się radują,
widząc jak serduszka dzieci wspólnie dziś ślubują:
wiarę, miłość, posłuszeństwo, szczere dobre chęci,
każdy z nas wytrwałej pracy chętnie się poświęci.
Pobłogosław dobry Jezu, dziś nasz wiek dziecięcy.
Nasze myśli, nasze serca i umysł dziecięcy.
Dz2. Dziś do Ciebie Jezu drogi, moje serce tak się rwie,
bo w Komunii po raz pierwszy z Tobą zjednoczyło się.
Ty wstąpiłeś w serce moje, więc na zawsze zostań w nim,
ja Ci daję serce moje, chcę być przyjacielem Twym.
Tyś tak dobry, miłosierny, Ty tak kochasz serce me,
ja Ci za to chcę być wierny, ja Cię za to kochać chcę.
Piosenka na uwielbienie: „Ojcze Chwała Tobie”.
Kapłan: Modlitwa po Komunii
15. PODZIĘKOWANIA
Księdzu Proboszczowi
Dz.1. Drogi Księże Proboszczu.
Stajemy przed Tobą z wdzięcznością za troskę duszpasterską, za umocnienie w nas wiary, nadziei i miłości, za trud spowiedzi i ofiarę Mszy Świętej, a szczególnie za dar Chrystusa złożony w nasze dziecięce serce. Niech Jezus będzie dla Ciebie Księże Proboszczu nagrodą za wszelkie dobro.
Rodzicom
Dz2. Kochani Rodzice!
W tym uroczystym dniu I Komunii Świętej pragniemy ucałować Wasze ręce i podziękować Wam za dar życia, za wychowanie, za ukazywanie nam Boga i mówienie o Nim. Dziękujemy za miłość, której dowody nieustannie nam okazujecie. Kochana Mamusiu, Kochany Tatusiu! Dziękujemy!
Podziękowanie Rodzicom chrzestnym
Dz3. Drodzy rodzice chrzestni dziękujemy Wam za to, że przyrzekliście Bogu, że będziecie dla nas pierwszym przykładem wiary, miłości i poznania Boga i Jezusa. Niech Bóg da Wam zdrowie i radość, a nagrodą dla Was, niech będą nasze postępy w nauce. Zrobimy wszystko, abyście byli z nas dumni. Niech Wam Bóg błogosławi na każdy dzień.
Podziękowanie gościom
Dz4. W tym dniu radosnym dla nas, chcemy myślą i sercem ogarnąć i podziękować:
Nauczycielom i Wychowawcom, panu organiście, Panu Kościelnemu, koleżankom i kolegom, gościom, którzy przybyli na naszą uroczystość i wszystkim, którzy z nami dzielą radość naszego pierwszego spotkania z żywym Jezusem w Komunii Świętej. Wszystkim modlącym się z nami podczas Mszy Świętej i tym, którzy zasiądą z nami przy rodzinnym stole. Bóg zapłać!
Podziękowanie Kapłanowi od Rodziców
Ro. Czcigodny Księże Prałacie, Drodzy Kapłani, wy wiecie jak bardzo ojciec i matka kocha swoje dziecko. W ważnym momencie ich życia przychodzicie nam z pomocą, która jest od Boga. Gdy będzie im trudno iść przez życie wesprzecie nasze prośby i modlitwy. Za pierwsze ich rozgrzeszenie, za dzisiejszą modlitwę i Słowo Boże, za Boga w Komunii Świętej – Bóg zapłać.
16. SŁOWO KAPŁANA I OGŁOSZENIA PARAFIALNE
17. BŁOGOSŁAWIEŃSTWO I ROZESŁANIE
18. Pieśń na zakończenie: „Niechaj z nami będzie Pan” (dzieci biorą z kosza po chlebku i wychodzą w dwóch rzędach – tak jak weszły).
19. Następnego dnia po uroczystości Pierwszej Komunii Świętej rozpoczyna się „Biały Tydzień” – nawiązuje on bezpośrednio do katechumenatu z pierwszych wieków Kościoła, kiedy to nowo ochrzczeni nosili przez tydzień białe szaty (chrzest przyjmowali wówczas ludzie dorośli).
