Początek Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan
Hasło: “Jezus rzekł do Samarytanki: ‘Daj mi pić!'”, które jest cytatem z Ewangelii według św. Jana (J 4,7) towarzyszy rozpoczynającemu się dziś Tygodniowi Modlitw o Jedność Chrześcijan. W całej Polsce chrześcijanie różnych wyznań będą odwiedzać świątynie bratnich Kościołów i wspólnie modlić o pełną i widzialną jedność wyznawców Chrystusa.
Około roku 1740 w Szkocji rozpoczął działalność ruch zielonoświątkowy, propagujący modlitwę w kościołach chrześcijańskich za siebie nawzajem. W 1820 r. James Haldane Stewart opublikował “Wskazówki dla Zgromadzenia Ogólnego Chrześcijan oczekujących wylania Ducha Świętego”. Dwadzieścia lat później Ignatius Spencer, nawrócony na katolicyzm, proponuje utworzenie “Unii Modlitw o Jedność”.
Św. Wincenty Pallotti (zmarły w roku 1850) włączył do wspólnych modlitw intencje misyjne. Umiejscowił tydzień modlitw o jedność chrześcijan w oktawie Objawienia Pańskiego, czyli w dniach 6-13 stycznia.
W roku 1867 w preambule do rezolucji I Międzynarodowej Konferencji Biskupów Anglikańskich “Lambeth” podkreślona zostaje istotna rola modlitwy o jedność chrześcijan. W 1894 roku papież Leon XIII zachęca do praktykowania w okolicach uroczystości Zesłania Ducha Świętego oktawy modlitw o jedność. Już na początku XX wieku, w 1908 roku, Paul Wattson inicjuje zwyczaj obchodzenia Oktawy jedności między Kościołami. W 1926 roku Ruch “Wiara i porządek” (Faith and Order) rozpoczyna publikowanie “Wskazówek na Oktawę Modlitw o Jedność Chrześcijan”. Francuski kapłan z Lyonu, ks. Paweł Couturier, w 1932 roku podjął praktykę wspólnych modlitw przedstawicieli różnych wyznań chrześcijańskich. W 1958 roku Unité Chrétienne (Lyon, Francja) oraz Komisja “Wiara i Porządek” działająca w ramach Światowej Rady Kościołów rozpoczęły wspólne przygotowywanie materiałów na Tydzień Modlitw. W 1964 roku w Jerozolimie papież Paweł VI oraz patriarcha Athenagoras I odmawiają wspólnie Jezusową modlitwę: “Aby wszyscy byli jedno” (por. J 17).
Sesja plenarna Soboru Watykańskiego II
W 1964 roku Sobór Watykański II wydał dekret o ekumenizmie, w którym podkreślił, iż sercem ruchu ekumenicznego jest modlitwa. Dekret zachęca jednocześnie do praktyki Tygodnia Modlitw. W 1966 roku Komisja “Wiara i porządek” oraz Sekretariat ds. Promowania Jedności Chrześcijan (obecnie Papieska Rada ds. Jedności Chrześcijan) rozpoczynają wspólne przygotowywanie tekstów Tygodnia Modlitw.
Ostatecznie czas Tygodnia Modlitw ustalono na dni od 18-25 stycznia – aby obejmował czas między dniem wspominającym św. Piotra (18 stycznia – niegdyś w rzymskim kalendarzu święto katedry Apostoła), a dniem upamiętniającym św. Pawła (25 stycznia – święto jego nawrócenia), co miało mieć symboliczne znaczenie. Symbol jest bardzo wymowny. Nawraca się nagle, rzucony na ziemię łaską Bożą, największy wróg chrześcijaństwa u bram miasta, w którym miał za zadanie aresztować i więzić chrześcijan.
Tygodnie Modlitw o Jedność Chrześcijan przygotowywane przez Światowa Radę Kościołów i Papieską Radę ds. Popierania jedności Chrześcijan odbywają się od 1968 roku.
Benedykt XVI i przedstawiciele innych wyznań chrześcijańskich podczas spotkania ekumenicznego w Polsce, maj 2006 roku Kościół Chrystusowy bolał zawsze nad skłóceniem swoich dzieci i dążył za wszelką cenę do ich pojednania w Jezusie Chrystusie. Szedł także na daleko idące ustępstwa. I tak np. Kościołom Wschodnim przyłączonym zostawił własny obrządek i język liturgiczny, własny kalendarz, a nawet własne ustawodawstwo. W historii ruchów ekumenicznych odróżnić możemy trzy etapy: wiek III i IV, gdy stała się aktualna sprawa powrotu do Kościoła tych, którzy od niego odpadli z obawy prześladowań (tzw. lapsi); wiek XII-XV to próby pozyskania dla jedności prawosławia; i współczesne kierunki, dążące ku zjednoczeniu rodziny chrześcijańskiej.
Obecnie Światowa Rada Kościołów skupia 286 Kościołów i wyznań chrześcijańskich. Oprócz jednak tej akcji ogólnoludzkiej bardzo żywo toczy się dialog pomiędzy poszczególnymi Kościołami. Utworzone zostały komisje dla rozważenia problemów, które łączą i które dzielą braci odłączonych od Kościoła. W duchu miłości, cierpliwie prowadzi się teologiczne poszukiwanie do uzgodnienia poglądów.
Jedność w różnorodności Dla przykładu: z Kościołem syryjsko-prawosławnym i koptyjsko-prawosławnym obie strony doszły do przekonania, że w dziedzinie tajemnicy natury ludzkiej Chrystusa, która w wieku V była formalną przyczyną rozłamu, używa się wprawdzie różnego języka teologicznego, ale treść tej nauki jest ta sama. Można więc powiedzieć, że obie strony wyznają tę samą prawdę, chociaż Kościół Rzymski ją ściślej może precyzuje. Ze wspólnotą anglikańską uzgodniono wiarę w tajemnicę realnej obecności Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, jak też odnośnie do urzędu kościelnego, do którego wchodzi się przez święcenia kapłańskie. W dialogu katolicko-luterańskim nastąpiło znaczne zbliżenie poglądów w tak zasadniczych sprawach, jak: Pismo święte, tradycja, usprawiedliwienie, urząd duchowny, a nawet prymat papieża.
Poniżej przedstawiamy tematy Tygodni Modlitw o Jedność Chrześcijan:
1968 – Ku chwale Jego majestatu (Ef 1, 14)
1969 – Powołani do wolności (Ga 5, 13)
1970 – Jesteśmy pomocnikami Boga (1 Kor 3, 9)
1971 – …i dar jedności w Duchu Świętym (2 Kor 13, 13)
1972 – Daję wam przykazanie nowe (J 13, 34)
1973 – Panie, naucz nas się modlić (Łk 11, 1)
1974 – Aby wszelki język wyznał, że Jezus Chrystus jest Panem (Flp 2, 11)
1975 – Tajemnica woli Bożej: zjednoczyć wszystko w Chrystusie (Ef 1, 3-10)
1976 – Będziemy do Niego podobni (1 J 3, 2)
1977 – Chlubimy się nadzieją (Rz 5, 1-5)
1978 – Nie jesteśmy obcymi (Ef 2, 13-22)
1979 – Służcie sobie nawzajem ku chwale Bożej (1 P 4, 7-11)
1980 – Przyjdź Królestwo Twoje (Mt 6, 10)
1981 – Jeden Duch – wiele darów – jedno Ciało (1 Kor 12, 3b-13)
1982 – Niech wszyscy znajdą schronienie w domu Twoim, Panie (Ps 84)
1983 – Jezus Chrystus – Życie świata (1 J 1, 1-4)
1984 – Wezwani do jedności przez krzyż Chrystusa (1 Kor 2, 2; Kol 1, 20)
1985 – Ze śmierci do życia w Chrystusie (Ef 2, 4-7)
1986 – Będziecie moimi świadkami (Dz 1, 6-8)
1987 – Zjednoczeni w Chrystusie – nowe stworzenie (2 Kor 5, 17 – 6, 4a)
1988 – Miłość usuwa lęk (1 J 4, 18)
1989 – Budowanie wspólnoty – jedno Ciało w Chrystusie (Rz 12, 5-6a)
1990 – Aby wszyscy byli jedno… by świat uwierzył (J 17)
1991 – Wychwalajcie Pana, wszystkie narody! (Ps 117; Rz 15, 5-13)
1992 – Ja jestem z wami, idźcie więc (Mt 28, 16-20)
1993 – Posiadając owoce Ducha w służbie jedności chrześcijan (Ga 5, 22-23)
1994 – Mieszkanie Boga – wezwani, by być jednym sercem i jednym duchem (Dz 4, 23-37)
1995 – Koinonia: wspólnota w Bogu i z braćmi (J 15, 1-17)
1996 – Oto stoję u drzwi i kołaczę (Ap 3, 14-22)
1997 – W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem (2 Kor 5, 20)
1998 – Duch wspomaga nas w naszej słabości (Rz 8, 14-27)
1999 – Zamieszka wraz z nimi jako ich Bóg, a oni będą Jego ludem (Ap 21, 1-7)
2000 – Błogosławiony niech będzie Bóg, który napełnił nas błogosławieństwem w Chrystusie (Ef 1, 3-14)
2001 – Ja jestem Drogą, Prawdą i Życiem (J 14, 1-6)
2002 – W Tobie jest źródło życia (Ps 36, 5-9)
2003 – Przechowujemy ten skarb w naczyniach glinianych (2 Kor 4, 13-18)
2004 – Pokój mój daję wam (J 14, 27)
2005 – Chrystus jedynym fundamentem Kościoła (1 Kor 3, 1-23)
2006 – Gdzie dwóch albo trzech gromadzi się w moje imię, tam jestem pośród nich (Mt 18, 20)
2007 – Nawet głuchym przywraca słuch i niemym mowę (Mk 7, 37)
2008 – Nieustannie módlmy się o jedność (por. 1 Tes 5, 17)
2009 – Aby byli jedno w Twoim ręku (Ez 37, 17)
2010 – Wy jesteście świadkami tego (Łk 24, 48)
2011 – Trwali oni w nauce Apostołów i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwach (Dz 2, 42)
2012 – Przemienieni przez zwycięstwo Jezusa Chrystusa (por. 1 Kor 15, 51-58)
2013 – Czego Bóg od nas oczekuje? (por. Mi 6,6-8)
2014 – Czyż Chrystus jest podzielony? (por. 1 Kor 1, 1-17)>
2015 – Jezus rzekł do Samarytanki: “Daj mi pić!” (J 4, 7)
W trakcie Tygodnia, w świątyniach różnych wyznań w całym kraju odbywać się będzie wspólne nabożeństwo ekumeniczne w świątyni jednego z siedmiu Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej (PRE) oraz w świątyniach Kościoła rzymskokatolickiego.
Zgodnie z tradycją, podczas Tygodnia ekumenicznego na nabożeństwa organizowane w świątyniach różnych wyznań zapraszani są przedstawiciele bratnich Kościołów.
Zwyczajem przyjętym w Polsce na nabożeństwach ekumenicznych jest gościnna wymiana kaznodziejów. Zgodnie z ustaleniami podjętymi przez PRE i Kościół rzymskokatolicki, na nabożeństwa należy zapraszać nie tylko duchownych i wiernych bratnich Kościołów, lecz również zachęcać wiernych własnego Kościoła do udziału w nabożeństwach w świątyniach i kaplicach Kościołów innej tradycji.
Materiały do obchodów tegorocznego Tygodnia Modlitw przygotowali tym razem chrześcijanie z Brazylii, skupieni w różnych organizacjach ekumenicznych. Teksty zostały ostatecznie opracowane i zatwierdzone przez członków Międzynarodowego Komitetu mianowanego przez Komisję “Wiara i Ustrój” Światowej Rady Kościołów i Papieską Radę ds. Popierania Jedności Chrześcijan.
Polską wersję materiałów przygotował po raz osiemnasty ekumeniczny zespół redakcyjny, powołany przez Komisję ds. Dialogu między Polską Radą Ekumeniczną a Konferencją Episkopatu Polski. Komisji współprzewodniczą: abp Jeremiasz (Kościół prawosławny) i bp Krzysztof Nitkiewicz.
Jak tłumaczą brazylijscy chrześcijanie, spotkanie Jezusa z Samarytanką zachęca nas do spróbowania wody z innej studni, a także do ofiarowania czegoś z siebie. “W różnorodności wzbogacamy się nawzajem. Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan jest uprzywilejowanym czasem modlitwy, spotkania i dialogu. Jest to możliwość poznania bogactwa i wartości znajdujących się w innych i proszenia Boga o dar jedności” – wyjaśniają hasło zaczerpnięte z Ewangelii wg św. Jana.
Słowa “daj mi pić” pozwalają myśleć o komplementarności: picie wody z czyjejś studni jest bowiem pierwszym krokiem, aby doświadczyć czyjegoś sposobu bycia. Prowadzi to do wymiany darów, które wzbogacają wszystkich. Gdy odrzuca się dary innych, wyrządza się krzywdę sobie, społeczeństwu i Kościołowi.
“Każdy, kto pije tę wodę, stale powraca” mówi brazylijskie przysłowie wypowiadane zawsze przy pożegnaniu gościa. Orzeźwiająca szklanka wody lub kawa są znakami akceptacji i zaproszeniem do dialogu. Biblijny gest ofiarowania wody każdemu przybyszowi (Mt 10,42), towarzyszący powitaniu i będący, przejawem gościnności, przyjął się i jest kultywowany we wszystkich regionach Brazylii. Proponowane studium i medytacja nad tytułowym tekstem podczas Tygodnia Modlitw ma pomóc zarówno pojedynczym osobom, jak i wspólnotom w uświadomieniu sobie dialogicznego wymiaru dzieła Jezusa, które nazywamy królestwem Bożym – dodają brazylijscy chrześcijanie.
Nabożeństwo centralne Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan – decyzją Komisji ds. Dialogu między Polską Radą Ekumeniczną a Konferencją Episkopatu Polski – odbędzie się w niedzielę 25 stycznia o godz. 16.00 w katedrze opolskiej. Wezmą w nim udział członkowie Rady Konferencji Episkopatu Polski ds. Ekumenizmu, biskupi metropolii katowickiej Kościoła rzymskokatolickiego oraz biskupi prawosławni i ewangeliccy. Kazanie wygłosi bp Marian Niemiec, biskup diecezji katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP.
Od kilkudziesięciu lat poszczególne kraje przygotowują projekt wyjściowy obchodów Tygodnia ekumenicznego, który potem jest zatwierdzany przez Papieską Radę ds. Popierania Jedności Chrześcijan oraz Komisję “Wiara i Ustrój” Światowej Rady Kościołów.
W Polsce w przygotowywaniu i obchodach Tygodnia uczestniczy Polska Rada Ekumeniczna (PRE) i Kościół rzymskokatolicki.
W skład PRE, która formalnie zarejestrowana została w 1946 roku, wchodzą: Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, Kościół Ewangelicko-Augsburski, Kościół Ewangelicko-Reformowany, Kościół Ewangelicko-Metodystyczny, Kościół Polskokatolicki, Kościół Starokokatolicki Mariawitów i Kościół Chrześcijan Baptystów.
Rada ds. Ekumenizmu Konferencji Episkopatu Polski i Polska Rada Ekumeniczna, podobnie jak w latach ubiegłych, wydały razem polską wersję broszury z materiałami na Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan 2015. Zamieszczono w niej m.in. omówienie tematu przewodniego Tygodnia, propozycje liturgii nabożeństw ekumenicznych, modlitwy, refleksje biblijne, informacje o sytuacji ekumenicznej w Brazylii. Broszurę można nabyć w centralach Kościołów lub pobrać w tym miejscu.
